12.11.2013
Agnieszka Muszka

Historie nieodkryte

Historie nieodkryte

18 października br. w Bibliotece Publicznej w Gryfowie Śl. zaprezentowany został pierwszy cykl wykładów pt. „Historie nieodkryte”.

Dolny Śląsk pod wieloma względami wciąż jest terenem, który czeka na odkrycie. Przeszłość, nawet ta bliższa współczesności, ukryta między szeregiem dokumentów nieustannie intryguje, wywołując polemiki i spory. I jest to interesujące, bo dotyczy nas samych i miejsc, w których na co dzień żyjemy.

Pierwszy referat na temat wyznawców światła w Karkonoszach wygłosiła Justyna Sasin-Spyrka z jeleniogórskiej Fundacji Ochrony Zabytków i Miejsc Pamięci MEMENTO. Dzięki niej uczestnicy spotkania mogli się dowiedzieć więcej na temat niezwykłych miejsc w Karkonoszach i ludzi, którzy na życie mieli bardzo ciekawe spojrzenie. Wśród nich był m.in. dr Wilhelm Bölsche, a także Carl i Gerhard Hauptmannowie. Ten ostatni – znakomity niemiecki literat i noblista – pisał, że „tutaj [w Szklarskiej Porębie – przyp.red.] świeci inne, lepsze, słońce, które daje duszy i ciału radość, czyniąc człowieka nowym i zdrowym”. I tę niezwykłą ideę promowali, dając przykład życia zgodnego z rytmem natury. Zresztą obaj zachwycali się widokiem Karkonoszy, mówiąc że „tutaj dobrze jest być”. Z kolei o sytuacji polityczno-społecznej w latach 1945-1950 w powiecie lubańskim i lwóweckim mówiła Barbara Grzybek, kustosz lubańskiego Archiwum Państwowego. Nie było łatwo ten temat przedstawić, bowiem wiele dokumentów wciąż wymaga oceny historyków, która to ocena w efekcie i tak nie do końca gwarantuje trafność historycznych tez. Poza tym wciąż żyją ludzie, którzy wspominają tamten czas. Jednak – jak mówiła Barbara Grzybek – historyk może w pełni odpowiedzialnie stawiać pytania i szukać odpowiedzi jedynie w oparciu o dokumenty, a wspomnienia są nie tyle źródłem, co subiektywnym spojrzeniem na rzeczywistość, która tak naprawdę miała bardzo wiele różnych odcieni. Na koniec Krzysztof Łukowski, pasjonat historii najnowszej, omówił historię Dragana „Draży” Sotiroviča – serbskiego żołnierza w Armii Krajowej i pierwszego powojennego burmistrza Leśnej. Temat ten wciąż wywołuje spore emocje wśród ludzi interesujących się historią regionu. Jednak prelegentowi znakomicie udało się nakreślić postać Sotiroviča w oparciu o dokumenty i świadectwo jednej z jego przyjaciółek i współpracownic.

Konferencja w gryfowskiej bibliotece stała się również okazją do rozmów i przyczynkiem do pogłębionej refleksji. Pokazała jednak, że takie tematy warto poruszać, by nieodkryte dotąd historie ujrzały światło.

Organizatorem spotkania była Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Gryfów Śl. oraz Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Oddział w Lubaniu.

(Artur Daniel Grabowski)

Drukuj/generuj pdf

Na skróty